Intrekken van vergunningen voormalige nertsenfokkerijen op stoom

De nertsenfokkerij aan de Karissendijk te Egchel in 2020

Op 8 januari 2021 ging het verbod op de pelsdierhouderij in en daarmee was het in Nederland verboden om ‘pelsdieren’ te houden voor bontproductie. Op dat moment waren er al geen nertsen meer op de nertsenbedrijven in Nederland.
Van de 125 actieve bedrijven werden op 69 met Sars-Cov-2 besmette nertsenbedrijven en één “ernstig verdacht” nertsenbedrijf 2.752 ‘fokreuen’, 422.992 ‘fokteven’ en 2.367.202 pups ‘geruimd’ tussen 9 juni en 22 november 2020. Op de 55 bedrijven die coronajaar 2020 onbesmet waren doorgekomen en ‘regulier’ hun nertsen ‘pelsden', werden in totaal 1.288.643 nertsen afgemaakt.
Deze laatste nertsen-massamoord op 4.081.589 dieren betekende het einde van de bontfokkerij in Nederland.

Moties om de stikstofruimte van nertsenbedrijven te laten vervallen ten gunste van de natuur haalden het niet. Het wetsvoorstel tot wijziging van de Wet verbod pelsdierhouderij in verband met de vervroegde beëindiging van de pelsdierhouderij bevatte het voorstel om de vrijkomende stikstofruimte toe te voegen aan de stikstofruimte die wordt geregistreerd in het stikstofregistratiesysteem dat onder andere bedoeld is om PAS-melders te legaliseren. De vrijkomende stikstofruimte werd daarmee volledig gereserveerd om nieuwe activiteiten te vergunnen of bestaande activiteiten te legaliseren en kwam dus niet ten goede aan de natuur.
”Gelet op de situatie in veel Natura 2000-gebieden staat de voorgestelde werkwijze dan ook op gespannen voet met de uit Europeesrechtelijke regels voortvloeiende verplichtingen om de situatie in die gebieden te verbeteren,” zei de Raad van State in haar negatieve advies. ”Stikstofruimte afkomstig van nertsenhouderijen komt zo terecht bij andere veehouderijen. De Afdeling ziet niet in welke rechtvaardiging voor een dergelijke handelwijze kan worden gegeven.” https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2020-62268.html

Naar aanleiding van deze opmerkingen schrapte het kabinet de voorgestelde bepaling over het gebruik van de stikstofruimte die vrijvalt bij beëindiging van de nertsenhouderij. De voormalige nertsenfokkers behielden dus hun natuur- en milieuvergunningen om stikstof uit te stoten.

Een slechte zaak vindt Animal Rights. Het is niet wenselijk om een ongebruikte vergunning / ongebruikte rechten, in stand te laten; zeker wanneer het een vergunning betreft met stikstofdepositie op sterk overbelaste Natura 2000-gebieden en de zwaarwegende natuurbelangen die bij intrekking gebaat zijn.

De Omgevingswet geeft via Artikel 5.40. aan provincies de bevoegdheid om tot intrekking van een omgevingsvergunning over te gaan ”als gedurende een jaar of een in de vergunning bepaalde langere termijn geen activiteiten zijn verricht met gebruikmaking van de vergunning.”

Aangezien in ieder geval langer dan de genoemde termijn geen nertsen meer (mogen) worden gehouden op al deze locaties, acht Animal Rights het evident dat aan de voorwaarde van voornoemd artikel wordt voldaan; zij verzoekt provincies dan ook van deze bevoegdheid tot intrekking gebruik te maken. Zeker aangezien het ook uitgesloten is dat in de toekomst nog van deze vergunning gebruik kan worden gemaakt gelet op het geldende verbod op het houden van nertsen.

De belangen van de vergunninghouder wegen daarmee dan ook niet op tegen het belang (waaronder dat van de natuur) dat wordt gediend met intrekking van de voorliggende natuurvergunning.

Animal Rights acht het in veel gevallen ook nodig vergunningen in te trekken in het belang van de bescherming van de natuur. Volgens artikel 6 lid 2 van de Habitatrichtlijn dienen lidstaten passende maatregelen te treffen om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten in de speciale beschermingszones niet verslechtert en er geen storende factoren optreden voor de soorten waarvoor de zones zijn aangewezen voor zover die factoren, gelet op de doelstellingen van deze richtlijn een significant effect zouden kunnen hebben.

In het licht van de betrokken natuurbelangen acht Animal Rights het van groot belang om ongebruikte rechten niet in stand te laten. De stichting verzoekt provincies dan ook om van die bevoegdheid gebruik te maken om de natuurvergunningen in te trekken.

Omdat het kabinet in 2020 naliet omdat in zijn algemeenheid te regelen, is Animal rights nu gedwongen om per lokatie een intrekkingsverzoek in te dienen. Daar is de dierenrechtenorganisatie afgelopen jaar mee begonnen.

Op 12 juni 2025 namen Burgemeester en Wethouders van de Limburgse gemeente Peel en Maas het definitieve besluit tot intrekking van de omgevingsvergunning van Topmink B.V. en Van Schaijk Egchel B.V. gevestigd aan de Karissendijk te Egchel. Deze bedrijven beschikten over een vergunning voor het houden van 11.352 (verdeeld over de twee locaties, 5452 en 5900 respectievelijk) nertsen. Hiertegen staat nog wel beroep open.